Các nhà địa chất cho rằng sườn phía đông của Fogo sụp xuống và tạo ra một siêu sóng thần cách đây 73.000 năm - Ảnh: NASA

Gizmodo ngày 5-10 cho biết nhóm các nhà khoa học tại ĐH Bristol và ĐH Columbia ở New York (Mỹ) vừa phát hiện bằng chứng về một trận siêu sóng thần gây ra do sự sụp đổ của núi lửa Fogo trên quần đảo Cape Verde ở châu Phi cách đây 73.000 năm.

Một số chuyên gia bày tỏ mối lo ngại về việc sự sụp đổ một bên sườn của núi lửa Fogo tạo ra một siêu sóng thần cao đến hơn 240m trong lịch sử có thể xảy ra trong hiện tại, đặc biệt là tại một số quần đảo núi lửa có người sinh sống.

"Quan điểm của chúng tôi là sự sụp đổ bên sườn có thể xảy ra rất nhanh và mang tính hủy hoại cao, do đó có khả năng gây ra sóng thần khổng lồ" - trưởng nhóm nghiên cứu là tiến sĩ Ricardo Ramalho nhận định.

Sự sụp đổ xảy ra tại núi lửa Fogo cao 2.743m cách mực nước biển trong lịch sử, theo Guardian, đã khiến khoảng 167km³ đất đá rơi xuống đại dương tạo ra một cơn sóng thần cao 244m nhấn chìm một hòn đảo cách đó hơn 48km.

Bằng chứng cho sự hiện diện của siêu sóng thần mà nhóm nghiên cứu đưa ra là những tảng đá có kích thước một chiếc xe tải nằm sâu trong đất liền hơn 600m và cao hơn mực nước biển gần 200m tại đảo Santiago vốn cách Fogo 55km.

Những tảng đá này có tính chất hoàn toàn khác với những tảng đá xung quanh và một số tảng có trọng lượng hơn 770 tấn.

Qua phân tích của nhóm nghiên cứu, cách lý giải khả thi nhất là những tảng đá trên từng nằm ở bờ biển của đảo và một cơn sóng thần khổng lồ đã đem những tảng đá này vào sâu và cao hơn trong đất liền.

Chuyên gia về sóng thần từ ĐH - CĐ London là giáo sư Bill McGuire tin rằng siêu sóng thần có thể xuất hiện mỗi 10.000 năm một lần.

"Quy mô của sự kiện đó cùng với nghiên cứu về Fogo cho thấy tác động của những hiểm họa tiềm tàng, biến chúng thành những mối nguy hiểm rõ ràng và nghiêm trọng trong khu vực đại dương có núi lửa hoạt động" - giáo sư Mcguire cảnh báo.

Cho đến nay Fogo vẫn là một trong những núi lửa lớn nhất và hoạt động mạnh nhất trên thế giới.