_Thưa thầy thầy dạy cho con như thế nào để điều phục tâm mình, vì tâm con tư tưởng nó cứ khởi hoài?
_Câu hỏi là làm thế nào để điều phục tâm, cái đó khó, mà đúng là khó, vì bản thân Đạo Tông không hề điều tâm nữa!?
Thành thử ra bây giờ Đạo Tông cũng không có kinh nghiệm để chỉ, làm thế nào để điều phục tâm. Câu hỏi này đặt ra thấy như là có lý, là thiết thực cho công phu của mình, nhưng thật sự ra câu hỏi này đã sai, do sự tu tập của mình sai.
Bởi vì tâm mình nó mênh mông giống như đại dương vậy đó, mà cái biển luôn luôn có cái dụng của biển, tức là có sóng, sóng to sóng nhỏ, sóng lăn tăn gì đó. Không bao giờ mà đại dương hết sóng, nếu nó hết sóng tức là mất nước hết, rõ chưa?
Quan trọng là ở chỗ phải ngộ tâm, nhận ra được nước là cái gì? Sóng là cái gì? Ngay lúc đó vấn đề bất ổn ở nơi cái niệm được giải quyết.

Bây giờ nói qua hình thức mình là cư sĩ, hằng ngày mình phải đối duyên tiếp cảnh nhiều, mình phải đối diện với nó, Đạo Tông nghĩ rằng những cái này các huynh đệ mình đã nghiên cứu, đã có nghe và học hỏi rồi, nhưng mà chúng ta hiểu chưa tới nơi, chúng ta vô tình chúng ta hiểu một cách lờ mờ, chúng ta chưa ứng dụng một cách triệt để được.
Hằng ngày, như hồi nãy đã nói, muôn sự muôn vật nó đến, nó không mang tính chất làm khó làm dễ cho ai hết. Đơn giản là bình thường mình đang đi trên đường mình thấy trước mặt mình có một đứa bé té, mà nó không đứng dậy nổi, không cần phải động niệm gì hết trơn hết trọi, ngay đó mình biết xử lý. Hôm nay gia đình nếu ai ở nhà, con cái bà xã đi làm hết, gần tới giờ cơm mình phải biết làm gì. Đâu cần phải nặng nhọc đâu? Tới giờ phải nấu cơm, để mọi người về có cơm ăn, thí dụ như vậy. Những công việc của mình như vậy, hằng ngày xảy ra trong cuộc sống, và mình cũng nên thấy rằng, những việc làm này, những sự này, nó vốn là Vô niệm, bản chất của nó là Vô niệm, phải thấy được như thế đi, đúng là tu phải có trí tuệ, tu là ngộ rồi mới tu, thấy được như thế mới được còn không thì rất là khó!
Mình hình thành thái độ như bây giờ là do cái tư tưởng, do tư tưởng nó dựng lên, bây giờ đây nè, cho nên mình không có ngộ được bản chất nó là như thế nào, nó rất là khó. Chúng ta không đủ sức để làm như thế nào gọi là điều tâm, chúng ta không đủ sức, chúng ta làm cái gì để mà đè hết tất cả các sóng đó xuống được? Không được! Không thể đè hết sóng trên mặt biển đó được. Ở đây là ngộ, ngộ ra được nước như thế nào, sóng như thế nào? Bản chất nó làm sao, ngộ cái đó ra, là vấn đề được giải quyết. Giải quyết đây là mình đã ngộ, không có nghĩa là đã xong, nhưng từ đó tới sau niệm không thành vấn đề với mình nữa.
Niệm nó là một vấn đề, nhưng khi mình đã ngộ ra sự thật nơi mình rồi, thì niệm không là vấn đề. Nó là một cái gì đó mà mình đang nghe đang thấy, niệm ở trong tâm mình nó là một trong sáu cái, nó là pháp trần, có nhớ hông? Sắc thanh hương vị xúc, nó là pháp. Sáu pháp này nó cùng một bản chất, cùng một bản tính, nó như nhau, tại sao chúng ta nghe tiếng chó sủa, mình thấy bình thường? Mình thấy một chiếc lá vàng từ trên cành rơi xuống mình thấy bình thường, mà mình thấy cái niệm mình lại khó chịu? Là do mình còn mê, mình tự ngu ở chỗ đó, cho nên mình muốn cho cái niệm này phải làm sao dừng, mày biến khỏi mặt tao, đừng có trong đầu tao nữa.
Cái đó như là có lý đối với mình, nhưng mà sai đối với chánh niệm, sai đối với Phật pháp.
Mình hiểu nó không đúng cho nên mới sanh ra những cái như thế, trong khi đó tâm của mình cái sự thật nơi nền tảng như hiện giờ đây, ai cũng có mà nó hiện lồ lộ rõ ràng bao trùm hết, không phải chỉ nghe cái âm thanh của Đạo Tông nói không, mà muôn âm thanh khác chúng ta đều tiếp nhận được hết, đó là tự tánh khởi dụng của chúng ta đó!

Cũng vậy, trong lúc chúng ta ngồi thiền, không phải chúng ta chỉ thấy cái niệm không. Đừng nên như thế, phải có cái tầm nhìn khác đi. Bởi vì chúng ta chỉ một mặt ghìm để mà chống chọi với cái niệm đó đó, là ngay lúc đó thật sự mình không tu mà mình đang tạo nghiệp đó. Mình tạo cái nghiệp bị trói buộc, không thoát được, không sáng suốt được.
Trong khi đó cái niệm nó khởi lên, nếu mình vô tư với nó, thì cùng lúc đó mình vẫn phát hiện được, nghĩa là mười phương các pháp nó đang trôi chảy như thế nào mình nhận được mà! Mắc mớ gì phải chui vô cái niệm đó làm chi vậy? do mình tự mê, phải không? Mười phương là tám phương chánh và hai phương trên dưới đó, mình phải có cái nhìn, cái thấy như thế đó. Như vậy mình mới có khả năng đủ sức để mà mình ngồi thiền mà tâm an được.
Hơi sức đâu mà đối chọi với từng niệm, hơi sức đâu mà đối chọi với từng lượng sóng, chiến đấu như vậy muôn đời muôn kiếp không bao giờ dứt.

Tánh Hải Kính ghi